5 Yêu Cầu Quan Trọng Để Đảm Bảo An Toàn Phòng Cháy Chữa Cháy (PCCC) Cho Công Trình

1. Trang bị đầy đủ thiết bị PCCC

Trang thiết bị PCCC là phương tiện đầu tiên giúp ngăn chặn, dập tắt đám cháy khi mới phát sinh. Việc chuẩn bị đầy đủ và đúng chủng loại thiết bị sẽ quyết định hiệu quả xử lý tình huống khẩn cấp.

Các thiết bị không thể thiếu gồm:

Bình Chữa Cháy – Thiết Bị Cơ Bản Nhất

Bình chữa cháy là thiết bị không thể thiếu trong bất kỳ hệ thống PCCC nào. Hiện nay, trên thị trường phổ biến ba loại bình chính: bình bột khô (ABC, BC), bình CO₂ và bình bọt foam. Mỗi loại có công dụng riêng, ví dụ bình bột khô phù hợp với đám cháy chất rắn như gỗ, giấy, trong khi bình CO₂ lại hiệu quả với đám cháy điện do không gây hư hại thiết bị. Để đảm bảo an toàn, cần kiểm tra bình định kỳ, đặt ở vị trí dễ thấy và hướng dẫn mọi người cách sử dụng.

Vòi Chữa Cháy – Giải Pháp Cho Đám Cháy Lớn

Đối với các đám cháy có quy mô lớn hoặc lan rộng trong nhà xưởng, tòa nhà cao tầng, vòi chữa cháy là thiết bị không thể thay thế. Vòi được kết nối với hệ thống nước PCCC, giúp phun nước với lưu lượng lớn để kiểm soát ngọn lửa. Tuy nhiên, để hệ thống hoạt động hiệu quả, cần đảm bảo áp lực nước ổn định và thường xuyên bảo dưỡng đường ống, van xả để tránh tắc nghẽn.

Hệ Thống Sprinkler – Phòng Cháy Tự Động Hiệu Quả

Hệ thống sprinkler (đầu phun nước tự động) là giải pháp PCCC tự động, đặc biệt hữu ích trong các khu vực kín như nhà kho, trung tâm thương mại. Khi nhiệt độ môi trường vượt ngưỡng an toàn (thường từ 68°C trở lên), hệ thống sẽ tự động kích hoạt, phun nước để dập tắt đám cháy ngay từ giai đoạn đầu. Ưu điểm của sprinkler là phản ứng nhanh, giảm thiểu thiệt hại, nhưng cần bảo trì định kỳ để tránh tắc đầu phun do bụi bẩn hoặc cặn nước.

Đèn Chiếu Sáng Khẩn Cấp & Biển Chỉ Dẫn Thoát Hiểm

Trong tình huống hỏa hoạn, khói mù và mất điện có thể gây hoảng loạn, dẫn đến ùn tắc lối thoát hiểm. Đèn chiếu sáng khẩn cấp và biển chỉ dẫn đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng thoát nạn. Đèn phải được trang bị pin dự phòng để hoạt động liên tục ít nhất 90 phút, trong khi biển chỉ dẫn cần đặt ở vị trí dễ nhìn, tuân thủ tiêu chuẩn PCCC về màu sắc và ký hiệu.

Máy Bơm Chữa Cháy – "Trái Tim" Của Hệ Thống PCCC

Máy bơm chữa cháy là thành phần quan trọng nhất trong hệ thống cấp nước PCCC, đảm bảo duy trì áp lực nước ổn định. Có hai loại phổ biến là máy bơm điện (sử dụng khi có điện lưới) và máy bơm diesel (hoạt động khi mất điện). Để đảm bảo hệ thống luôn sẵn sàng, cần kiểm tra định kỳ động cơ, bơm và đường ống, đồng thời có kế hoạch bảo dưỡng thường xuyên.

Mặt Nạ Phòng Độc & Đồ Bảo Hộ PCCC

Khi xảy ra cháy, khí độc (CO, CO₂), nhiệt độ cao và các mảnh vỡ có thể gây nguy hiểm cho người thoát nạn và lực lượng cứu hỏa. Mặt nạ phòng độc giúp lọc không khí, trong khi quần áo chống cháy, găng tay cách nhiệt bảo vệ cơ thể khỏi bỏng và vật rơi. Thiết bị này đặc biệt quan trọng trong các tòa nhà cao tầng, nhà máy hóa chất, nơi có nguy cơ cháy nổ cao.

Việc lựa chọn, bố trí và kiểm tra định kỳ các thiết bị trên sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại về người và của khi có sự cố xảy ra

2. Xây dựng hệ thống PCCC đồng bộ, tự động

Hệ thống PCCC không chỉ là tập hợp thiết bị, mà còn là một giải pháp tổng thể kết nối để phát hiện – cảnh báo – xử lý sự cố nhanh chóng, kịp thời.

Các thành phần hệ thống bao gồm:

Hệ thống báo cháy tự động: Dùng cảm biến khói, cảm biến nhiệt hoặc khí gas để phát hiện đám cháy từ giai đoạn đầu. Khi phát hiện nguy cơ, hệ thống phát tín hiệu cảnh báo bằng âm thanh và đèn nhấp nháy để mọi người kịp thời thoát ra.
Hệ thống chữa cháy tự động: Bao gồm đầu phun sprinkler, hệ thống phun bọt hoặc khí chữa cháy, đặc biệt quan trọng tại các khu vực kho, nhà bếp công nghiệp, trạm biến áp...
Hệ thống thông gió và hút khói: Có nhiệm vụ loại bỏ khói nóng và khí độc trong đám cháy, giữ không gian thoát hiểm thông thoáng, giảm nguy cơ ngạt khói cho người bên trong

3. Xây dựng kế hoạch và đào tạo ứng phó PCCC

Trong lĩnh vực an toàn phòng cháy chữa cháy, việc trang bị các thiết bị hiện đại là cần thiết, nhưng chưa đủ. Yếu tố con người – với kiến thức, kỹ năng và sự sẵn sàng ứng phó – mới chính là nhân tố quyết định trong việc kiểm soát và giảm thiểu rủi ro khi xảy ra sự cố cháy nổ. Do đó, xây dựng một kế hoạch ứng phó toàn diện, kết hợp với đào tạo bài bản cho nhân sự, là một phần cốt lõi trong chiến lược quản lý rủi ro của bất kỳ tổ chức hay doanh nghiệp nào.

Cần thực hiện:

Lập kế hoạch thoát hiểm chi tiết và dễ tiếp cận: Kế hoạch thoát hiểm không chỉ là một văn bản mang tính hình thức, mà cần được thiết kế một cách trực quan, dễ hiểu và phù hợp với thực tế kiến trúc của tòa nhà. Các nội dung bắt buộc phải có bao gồm: Sơ đồ thoát hiểm minh họa rõ ràng, chỉ dẫn đầy đủ các lối thoát, thang bộ, vị trí bình chữa cháy và các thiết bị cứu nạn. Vị trí điểm tập kết an toàn được xác định cụ thể, bảo đảm không cản trở giao thông và dễ nhận diện trong điều kiện khẩn cấp. Bảng hướng dẫn thoát hiểm phải được dán tại nơi dễ thấy, dễ tiếp cận như hành lang, sảnh, khu vực đông người nhằm đảm bảo mọi đối tượng, kể cả khách vãng lai, cũng có thể nhanh chóng nắm bắt thông tin khi xảy ra sự cố.
Đào tạo kỹ năng PCCC cho toàn thể nhân sự: Con người là tuyến phòng thủ đầu tiên trước mọi sự cố cháy nổ. Vì vậy, mỗi cá nhân trong tổ chức – dù là nhân viên văn phòng hay bộ phận kỹ thuật – đều cần được: Huấn luyện sử dụng các loại bình chữa cháy xách tay (CO₂, bột khô, foam...) một cách chính xác, tránh gây phản tác dụng hoặc nguy hiểm. Nhận biết và phân loại các loại đám cháy, từ đó lựa chọn biện pháp xử lý phù hợp với từng tình huống (ví dụ: không sử dụng nước đối với đám cháy điện). Trang bị kỹ năng sơ cứu cơ bản, nhất là trong trường hợp có người bị ngạt khói, bỏng nhẹ hoặc hoảng loạn – đây là yếu tố nhân đạo và cũng là trách nhiệm pháp lý trong nhiều trường hợp.
Tổ chức diễn tập PCCC định kỳ, sát thực tế: Việc diễn tập không chỉ mang tính tuyên truyền hay hình thức, mà còn giúp: Kiểm tra tính khả thi và hiệu quả của kế hoạch thoát hiểm, từ đó điều chỉnh cho phù hợp thực tiễn. Đánh giá mức độ sẵn sàng của hệ thống thiết bị PCCC như chuông báo cháy, hệ thống sprinkler, đèn thoát hiểm... trong điều kiện hoạt động thực tế. Nâng cao tâm lý phản xạ và phối hợp giữa các bộ phận, qua đó giảm thiểu sự hoảng loạn và sai sót khi có sự cố xảy ra.

Khi sự cố xảy ra, người được đào tạo sẽ hành động nhanh chóng, giảm thiểu tổn thất và hỗ trợ lực lượng chuyên trách hiệu quả hơn.

4. Chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa cháy nổ

“Phòng cháy hơn chữa cháy” không đơn thuần là một khẩu hiệu, mà là nguyên tắc cốt lõi trong quản lý an toàn – đặc biệt tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, tòa nhà cao tầng và khu dân cư. Thực tế cho thấy, phần lớn các vụ hỏa hoạn có thể được ngăn chặn nếu các biện pháp phòng ngừa cháy nổ được thực hiện nghiêm túc và đồng bộ ngay từ đầu. Việc chủ động phòng ngừa không chỉ giúp bảo vệ tính mạng, tài sản của con người mà còn góp phần duy trì ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh, giảm thiểu tổn thất do gián đoạn vận hành.

Một số biện pháp quan trọng:

Kiểm tra định kỳ thiết bị điện, gas; cần thực hiện kiểm tra, bảo trì định kỳ dây dẫn, ổ cắm, thiết bị tiêu thụ điện công suất lớn để phát hiện và thay thế thiết bị xuống cấp, chập cháy.
Thiết bị gas cần được lắp đặt đúng kỹ thuật, có van ngắt an toàn và được kiểm định thường xuyên.
Không bố trí vật dễ cháy gần nguồn nhiệt; Các vật dụng như giấy tờ, rèm cửa, xốp, thùng carton, dung môi… cần được bố trí cách xa các thiết bị tỏa nhiệt như bếp, máy hàn, đèn công suất cao… để tránh nguy cơ bắt lửa và lan rộng đám cháy.
Tại các khu vực chứa vật liệu dễ cháy như kho hóa chất, trạm xăng, khu vực sản xuất, tuyệt đối cấm hút thuốc, đốt nhang, hoặc sử dụng nguồn lửa trần. Cần có biển cảnh báo rõ ràng, giám sát thường xuyên và xử lý nghiêm vi phạm.
Trang bị hệ thống chống sét cho công trình cao tầng yêu cầu bắt buộc để tránh nguy cơ cháy nổ do sét đánh. Hệ thống này cần được kiểm định kỹ thuật định kỳ theo quy chuẩn hiện hành.

5. Tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về PCCC

Đảm bảo công trình tuân thủ đúng các quy định pháp luật là điều kiện bắt buộc để được đưa vào sử dụng và vận hành an toàn.

Một số quy định cần lưu ý:

Tuân thủ Luật PCCC và Nghị định 136/2021/NĐ-CP, cùng các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia (TCVN) liên quan.
Thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu hệ thống PCCC bởi cơ quan chức năng trước khi công trình đi vào hoạt động.
Với các cơ sở có nguy cơ cháy nổ cao, bắt buộc phải thành lập đội PCCC cơ sở, có trang thiết bị và được tập huấn chuyên môn.

Kết luận

Việc đảm bảo an toàn PCCC không phải là hành động đơn lẻ mà là một hệ thống đồng bộ giữa thiết bị, con người, quy trình và pháp lý. Chủ động đầu tư cho hệ thống PCCC chính là đầu tư cho sự bền vững và phát triển lâu dài của doanh nghiệp và cộng đồng.

Bạn cần tư vấn giải pháp phòng cháy chữa cháy chuyên sâu?

Cửa chống cháy An Toàn Việt – đồng hành cùng bạn trong từng công trình với giải pháp cửa chống cháy chất lượng cao, đạt chuẩn quốc gia, kết hợp tư vấn toàn diện về an toàn PCCC.

Liên hệ ngay để được tư vấn và hỗ trợ!