PCCC và CNCH là gì? Nguyên tắc và Quy định cần biết

1. PCCC và CNCH là gì?

PCCC và CNCH là gì?

1.1. PCCC là gì?

Phòng cháy chữa cháy (PCCC) không chỉ là một khái niệm kỹ thuật, mà là “tấm khiên” bảo vệ cộng đồng trước hiểm họa hỏa hoạn. Đây là tập hợp các giải pháp tổng thể – từ kỹ thuật, tổ chức đến con người – nhằm ngăn chặn, phát hiện sớm và xử lý hiệu quả mọi tình huống cháy nổ có thể xảy ra.

Công tác PCCC được triển khai một cách bài bản, bao gồm: xây dựng kế hoạch phòng ngừa, đầu tư trang thiết bị hiện đại, tổ chức đào tạo chuyên sâu cho lực lượng làm nhiệm vụ và áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp đảm bảo an toàn. Tất cả nhằm tạo nên một “lá chắn” vững chắc cho nhà ở, khu công nghiệp, công trình công cộng – những nơi tiềm ẩn nhiều rủi ro cháy nổ nhất hiện nay.

Không dừng lại ở việc bảo vệ tính mạng và tài sản, mục tiêu của PCCC còn hướng đến việc gìn giữ môi trường sống lành mạnh, góp phần duy trì ổn định xã hội và phát triển bền vững. Một hệ thống PCCC hiệu quả chính là tiền đề để mọi người an tâm sinh sống, làm việc và xây dựng tương lai trong một không gian an toàn hơn mỗi ngày.

1.2. CNCH là gì?

Cứu nạn cứu hộ (CNCH) là một trong những hoạt động mang tính nhân đạo và khẩn cấp nhất, đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ tính mạng con người trong các tình huống nguy hiểm. CNCH bao gồm các biện pháp can thiệp nhanh chóng để giải cứu và hỗ trợ nạn nhân trong các sự cố như cháy nổ, sập đổ công trình, tai nạn giao thông, thiên tai hay các sự kiện bất ngờ khác.

Công tác CNCH không chỉ đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ của lực lượng chức năng mà còn cần đến trang thiết bị chuyên dụng, kỹ thuật cứu hộ hiện đại và sự linh hoạt trong tổ chức. Mỗi giây phút trôi qua trong tình huống khẩn cấp đều vô cùng quý giá – vì thế, việc triển khai lực lượng kịp thời, đúng người, đúng việc là yếu tố quyết định sự sống còn của nạn nhân.

Mục tiêu lớn nhất của CNCH là cứu người – đó là ưu tiên hàng đầu. Nhưng không chỉ dừng lại ở việc bảo vệ tính mạng, CNCH còn góp phần hạn chế thiệt hại về tài sản, xoa dịu tổn thương cho gia đình và cộng đồng, đồng thời củng cố lòng tin của người dân vào khả năng phản ứng của các cơ quan chức năng.

Bên cạnh đó, việc tổ chức và vận hành hiệu quả lực lượng CNCH cũng phản ánh sự sẵn sàng và chuyên nghiệp của xã hội trước những tình huống bất trắc. Đó là minh chứng cho một quốc gia không chỉ phát triển về kinh tế, mà còn trưởng thành trong năng lực bảo vệ con người – điều quan trọng nhất trong mọi thời điểm.

2. Nguyên tắc PCCC và CNCH

2.1. Nguyên tắc trong công tác PCCC

- Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân tham gia hoạt động PCCC. 4

- Trong hoạt động PCCC lấy phòng ngừa là chính; phải tích cực và chủ động phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hại do cháy gây ra. 

- Phải chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các điều kiện khác để khi có cháy xảy ra thì chữa cháy kịp thời, có hiệu quả. 

- Mọi hoạt động PCCC trước hết phải được thực hiện và giải quyết bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ.

2.2. Nguyên tắc trong công tác CNCH 

- Ưu tiên cứu người bị nạn; thực hiện ngay các biện pháp bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe, phương tiện, tài sản của người bị nạn và lực lượng cứu nạn, cứu hộ. 

- Bảo đảm nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả và thống nhất trong chỉ huy, điều hành hoạt động cứu nạn, cứu hộ. 

- Lấy lực lượng, phương tiện tại chỗ là chủ yếu, lực lượng chuyên trách làm nòng cốt, huy động tổng hợp các lực lượng và nhân dân tham gia cứu nạn, cứu hộ.

3. Các quy định pháp luật liên quan đến PCCC và CNCH

3.1. Các quy định pháp luật về PCCC

Luật Phòng cháy và Chữa cháy (PCCC) là văn bản pháp lý quan trọng do Quốc hội Việt Nam ban hành, nhằm thiết lập các quy định về phòng ngừa và xử lý cháy nổ trên toàn quốc. Luật không chỉ đóng vai trò định hướng trong công tác quản lý nhà nước về PCCC mà còn xác định rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức và cơ quan trong xã hội. Việc hiểu rõ các quy định trong Luật PCCC giúp tăng cường ý thức tự bảo vệ, góp phần hạn chế thiệt hại về người và tài sản do cháy nổ gây ra. Một số nội dung chính của luật bao gồm:

• Quy định chung: Xác định nguyên tắc, chính sách của Nhà nước về PCCC.

• Phòng ngừa cháy nổ: Các quy định về việc xây dựng và duy trì hệ thống phòng cháy, yêu cầu kỹ thuật phòng cháy đối với công trình, phương tiện giao thông, thiết bị, và các vật liệu dễ cháy.

• Chữa cháy: Các quy định về tổ chức và hoạt động của lực lượng chữa cháy, quy trình và phương pháp chữa cháy, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tham gia và hỗ trợ công tác chữa cháy.

• Kiểm tra và xử lý vi phạm: Các quy định về kiểm tra an toàn PCCC, xử lý vi phạm và các hình thức xử phạt đối với hành vi vi phạm các quy định về PCCC.

Bên cạnh Luật PCCC, có nhiều nghị định, thông tư và văn bản hướng dẫn khác để cụ thể hóa và chi tiết hóa các quy định trong luật. Ví dụ:

• Nghị định 79/2014/NĐ-CP: Quy định chi tiết thi hành một số điều thuộc Luật Phòng cháy và chữa cháy.

• Thông tư 66/2014/TT-BCA: Hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định 79/2014/NĐ-CP.

• Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 3890:2009: Về trang thiết bị phòng cháy và chữa cháy cho các công trình và nhà ở.

3.2. Các quy định pháp luật về CNCH

Hiện nay tại Việt Nam, công tác cứu nạn, cứu hộ (CNCH) được quy định trong hệ thống pháp luật gồm các luật chuyên ngành và văn bản hướng dẫn dưới luật. Các quy định này chủ yếu do Bộ Công an phối hợp với các cơ quan chức năng ban hành và tổ chức thực hiện, nhằm đảm bảo tính thống nhất, kịp thời và hiệu quả trong hoạt động CNCH trên cả nước. Một số nội dung quan trọng trong công tác cứu nạn, cứu hộ bao gồm:

• Nghị định 83/2017/NĐ-CP: Quy định về công tác cứu nạn, cứu hộ của lực lượng phòng cháy và chữa cháy.

• Thông tư 08/2018/TT-BCA: Quy định về tổ chức và hoạt động của lực lượng cứu nạn cứu hộ thuộc lực lượng Công an nhân dân.

Bên cạnh các văn bản luật, còn có nhiều hướng dẫn cụ thể để triển khai hiệu quả công tác CNCH, ví dụ:

• Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PCCC và các quy định về CNCH.

• Thông tư 48/2015/TT-BCA: Quy định về trang bị, quản lý và sử dụng trang thiết bị CNCH.

Các quy định này nhấn mạnh trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tham gia và hỗ trợ công tác CNCH, đảm bảo mọi người đều được đào tạo và trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết để tham gia cứu hộ khi cần thiết. Việc tuân thủ và thực hiện đúng các quy định pháp luật này không chỉ đảm bảo an toàn cho bản thân mỗi cá nhân mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng và xã hội.

4. Kết luận

Từ những phân tích trên có thể thấy, hệ thống pháp luật về phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ không chỉ đóng vai trò là nền tảng pháp lý cần thiết, mà còn là công cụ quan trọng để nâng cao trách nhiệm và ý thức tuân thủ trong toàn xã hội. Việc nắm vững và thực thi đúng các quy định không chỉ bảo vệ an toàn cho chính bản thân mỗi người mà còn góp phần gìn giữ sự ổn định, bền vững cho cộng đồng và quốc gia.

Qua bài viết này, mong rằng người đọc sẽ nhìn nhận đầy đủ hơn về vai trò thiết yếu của công tác PCCC và CNCH trong đời sống hiện đại. Hơn lúc nào hết, mỗi cá nhân, tổ chức cần chủ động tham gia, đề cao trách nhiệm và thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng ngừa, ứng phó kịp thời với rủi ro – để cùng xây dựng một xã hội an toàn, văn minh và phát triển lâu dài.